Jakie badanie USG przy męskich dolegliwościach?

Niektóre męskie dolegliwości mogą być nie tylko uciążliwe i bolesne, ale również wstydliwe. Często panowie nie zgłaszają się do lekarza z pierwszymi objawami, a dopiero w chwili, gdy ból i dyskomfort są ciężkie do wytrzymania. A jest to bardzo duży błąd. USG jąder, najądrza i moszny należy wykonać już przy pierwszych dolegliwościach z ich strony. Badanie to pozwala wykryć guzy i torbiele jąder oraz wodniaki jąder i żylaki. Przedstawiamy, jak wygląda badanie USG jąder, a także jakie dolegliwości powinny skłonić do zgłoszenia się przez pacjenta na tę procedurę.

Wskazania do wykonania badania USG jąder i prostaty, czyli kiedy je wykonać

Jądra produkują plemniki i męskie hormony, zwłaszcza testosteron. Jądra, tak ważne dla przetrwania gatunku, a jednocześnie wrażliwe na ból i dotyk, narażone są na wiele chorób, w tym na te, które są nie tylko nieprzyjemne, ale mogą prowadzić do bezpłodności, a nawet śmierci – jeśli nie są odpowiednio i w porę leczone. Punktem wyjścia jest postawienie prawidłowej diagnozy, co jest możliwe między innymi dzięki badaniu ultrasonograficznemu jąder. 

Do USG jąder nie stosuje się klasycznej sondy, którą wykorzystuje się na przykład w USG jamy brzusznej, lecz tzw. czujnik liniowy. Generuje on fale ultradźwiękowe o znacznie wyższej częstotliwości, dzięki czemu uzyskany obraz jest lepszej jakości i bardziej szczegółowy. Dzięki temu badanie może z dużą dokładnością określić, co jest przyczyną dolegliwości i zgłaszanych przez pacjenta objawów. Przy pomocy badania USG jąder można również: 

• ocenić budowę i unaczynienie jąder, najądrzy i pęcherzyków nasiennych, 
• wykryć nieprawidłowości w krążeniu krwi w obrębie jąder – dzięki funkcji USG Dopplera (przepływ krwi wzrasta np. w ogniskach guza, natomiast jest zaburzony w żylakach powrózka nasiennego),
• określić stopień ewentualnych uszkodzeń po mechanicznym urazie jądra, 
• wspomóc diagnostykę przyczyn niepłodności męskiej, 
• sprawdzić stan jąder po operacji i w przebiegu innych zabiegów, 
• określić postać obserwowanych grudek lub guzów – płynną, mieszaną lub stałą (np. płyn oznacza torbiel, ciało stałe może wskazywać na guz), 

USG jąder wykonuje się również przy niedorozwoju tej części ciała, a także jeśli pacjent cierpi na atrofię lub tak zwane wnętrostwo. Jest to stan, w którym jądro nie schodzi do moszny, ale pozostaje w pachwinie lub jamie brzusznej, co może spowodować przegrzanie, a w efekcie między innymi bezpłodność lub nowotwór.

Inną męską dolegliwością są problemy związane z prostatą. Najczęstszym problemem zdrowotnym prostaty jest powiększenie gruczołu. Jest to uciążliwe, ponieważ wywiera duży nacisk na pęcherz i cewkę moczową, utrudniając oddawanie moczu i współżycie. Powiększona prostata może być łatwo wykryta i zdiagnozowana za pomocą USG prostaty. Ponadto rak prostaty jest chorobą, która wstępnie również może być diagnozowana przy pomocy USG prostaty. Choroba ta jest drugim najczęściej wykrywanym nowotworem u mężczyzn. Podstępna natura raka prostaty polega na tym, że może on przebiegać całkowicie bezobjawowo nawet przez kilka lat. Dlatego ważne są regularne kontrole profilaktyczne, szczególnie w przypadku mężczyzn powyżej 40 roku życia.

Przebieg badania USG jąder i prostaty – czego się spodziewać?

Wykonanie badania ultrasonograficznego jąder wymaga przesuwania głowicą ultrasonografu po skórze i delikatnego naciskania jej pod różnymi kątami. Głowice są wstępnie nasmarowane specjalnym żelem, który z jednej strony poprawia penetrację ultradźwięków, a z drugiej zmniejsza tarcie. Zimny ​​żel i nacisk sondy mogą powodować dyskomfort, ale poza tym badanie jest całkowicie bezbolesne. 

Biorąc pod uwagę ważną rolę gruczołu krokowego i potencjalnie poważne konsekwencje schorzenia tego gruczołu, nie można lekceważyć objawów i rezygnować z profilaktycznych badań ultrasonograficznych gruczołu krokowego. Mężczyźni po 40. roku życia powinni pamiętać o profilaktyce nawet bez objawów. Ponadto rodzinna historia raka zwiększa ryzyko raka prostaty, co również należy wziąć pod uwagę. Ryzyko powiększenia lub przerostu prostaty znacznie wzrasta po 45 roku życia. Dlatego jest to wiek, w którym bezwzględnie należy pamiętać o regularnym badaniu ultrasonograficznym prostaty. 

USG prostaty wykonuje się również u osób leczonych z powodu przerostu prostaty. W ten sposób można monitorować przebieg leczenia i stan prostaty. Niepokojącymi objawami, których nie należy bagatelizować, są bóle gruczołu krokowego, bóle podbrzusza i otrzewnej, wzmożona potrzeba oddawania moczu oraz uczucie ucisku w pęcherzu i niecałkowitego opróżnienia pęcherza. Należy również wziąć pod uwagę przerywany lub słaby przepływ moczu. Lekarz natomiast kieruje pacjenta z podwyższonymi wartościami PSA w badaniach krwi, brakiem jednoznacznej oceny w badaniu palpacyjnym oraz stanem zapalnym gruczołu krokowego na badanie ultrasonograficzne gruczołu krokowego.